ايجاد انگيزه در ادامه تحصيل معلمان

در زمينه ايجاد انگيزه در معلمان جهت شكرت در ضمن خدمت مطالعات فراواني صورت گرفته ، نتايج تحقيقات جكسون در اين مورد به پيشنهاد يك شيوه تكميل شده.

اجراي اين شيوه مستلزم آنست كه ساعات تدريس معلمان كاسته و در عوض ساعاتي به زمان تحليل و برنامه ريزي ، پژوهش و تحقيق توسط آنها افزوده شود . از نظر جكسون پژوهش و تحقيق بيشتر توسط معلمان موجبات ادراك برترآنان مي شود. لذا تداوم تحقيقات را فراهم مي سازد.

تيلن نيز بعد از پژوهش در همين زمينه در سال 1971 مي نويسد: معلمان از نقاط ضعف و تدريس خود به خوبي آگاهي دارند و از برنامه هاي آموزشي كه در برطرف كردن اين تقاط ضعف به انان كمك كند بخوبي استقبال مي كنند.

لورتن نيز در سال 1975 در اينمورد مي نويسد:

رضايتهاي روحي و رواني ناشي از تدريس موفق بعد از شركت در دوره هاي ضمن خدمت بزرگترين پاداش براي معليمن محسوب مي شود.

راين در اين مورد در سال 1978 ، بعد از مطالعات بسيار نتيجه گيري مي نمايد كه اين برنامه ها در اصلاح عملكرد معلمان و رشد حرفه اي آنان نقشي نخواهد داشت مگر آنكه پاداشهاي آشكار و نتايج مادي برايشان به همراه داشته باشد.

در مطالعه ديگري ليتل در سال 1982 مي نويسد:

برنامه هاي آموزشي ضمن خدمتي كه از تجزيه و تحليل فرماهاي دانشگاهي به دور بوده اند بيشترين تاثير را بر مدارس داشته اند و معلمان ازآن استقبال بيشتري كرده اند.

نتايج تحقيقات مومان و فيليبز و لورتي نمايانگر اين واقعيت است كه هرچه پاداشهاي رواني (ميزان رضايت روحي و رواني) در محيط مدرسه كمتر باشد، پاداش مادي بيشتري جهت شركت معلمان در برنامه هاي آموزش ضمن خدمت ضروري بنظر مي رسد.

بهر حال نتايج كلي اين تحقيقات، همچنين مطالعات سرجيواني نشان مي دهد كه معلمان از رضايتهاي روحي و رواني ، لذت بيشتري مي برند تا ساير انواع پاداشها.

آنها زماني كه مي بينند دانش آموزان بهتر ياد مي گيرند بيشتر كوشش مي كنند ، رفتار بهتري ارائه دهند، به معلمان خويش احترام مي گذارند و بطور كلي عملكرد بهتري دارند بيشتر احساس رضايت مي كنند. اين نتيجه گيري بوسيله مطالعات وسيع جويس و پك در سال 1977 تائيد شده است اين مطالعه وسيع در سطح چهل و دو ايالت در امريكا انجام شده  نشان مي دهد كه بيشتر از هفتاد درصد از پاسخ دهندگان انگيزه اوليه شركتشان در آموزشهاي ضمن خدمت را افزايش رشد حرفه اي و شخصيتي مي دانند.

سيلور نيز در سال 1982 در يك بررسي تحقيقاتي در مورد انگيزه معلمان براي شركت دردوره هاي ضمن خدمت به همين نتيجه دست يافته است.

مروري اجمالي بر تحقيقات گذشته:

بنابر بررسيهاي انجام شده در زمينه سابقه تحقيق اين موضوع، تحقيقي كه دقيقاٌ در اين راستا انجام شده باشد، يافت نشده ، ليكن پاره اي تحقيقات با عناوين ديگر انجام شده كه مي توان برخي از نتايج آنها را درخصوص عوامل مورد بررسي در تحقيق حاضر ، مفيد فايده باشد. اين بخش بطور اختصار به عمده ترين نتايج اين بررسي ها مي پردازد.

تحقيق آقاي صمد ايزديدر سال 1371

عنوان تحقيق: بررسي كارايي و اثر بخشي آموزشهاي ضمن خدمت معلمان كارداني رشته آموزش ابتدايي در سطح استان مازندران.

هدف تحقيق: بررسي كارايي و اثر بخشي اموزشهاي ضمن خدمت معلمان رشته آموزش ابتدايي ، مقطع كارداني در سطح استان مازندران.

هدفهاي ويژه مطالعه پاسخگويي به سئوالات ذيل است:

1-    آيا آموزش ضمن خدمت معلمان در مواردي چون افزايش درصد قبولي و نمره ارزيابي از كار ، پذيرش مسئوليت و روحيه قوي در انجام فعاليت براي دستيابي به اهداف سازمان موفق بوده است؟

2-    آيا آموزش ضمن خدمت توانايي معلمان را در روش تدريس، شيوه كلاس داري ، طرح درسو كنترل و اداره كلاس بالا برده است.

3-     آموزشهاي ضمن خدمت تا چه اندازه باعث افزايش نظم و انضباط در معلمين گرديده است؟ آيا اين آموزشها معلمان را در برقراري نظم و انضباط در كلاس كمك نموده است.

4-     آموزش ضمن خدمت تا چه اندازه باعث افزايش دقت ، همكاري معلمان با يكديگر و با اولياء مدرسه با دانش آموزان و والدين آنها گرديده و تا چه اندازه مهارت تفكر براي حل مشكلات دانش آموزان در معلمين را موجب شده است.

فرضيات تحقيق:

1-    شركت معلمان در آموزش ضمن خدمت موجب افزايش نظم و انضباط در معلمان و برقراري نظم و انضباط مي شود.

2-    شركت معلمان درآموزش ضمن خدمت باعث افزايش دقت آنان مي شود .

3-    شركت معلمان در آموزش ضمن خدمت باعث افزايش همكاري معلمان با يكديگر و مديريت مدرسه ، دانش آموزان و اولياء آنها مي شود.

4-    شركت معلمان درآمورش ضمن خدمت مهارت آنها را در تفكر براي حل مشكلات درسي و غير درسي دانش آموزان افزايش مي دهد.

5-    شركت معلمان درآموزش ضمن خدمت باعث پذيرش مسئوليت و روحيه قوي در انجام وظايف محوله مي شود.

6-     شركت معلمان درآموزش ضمن خدمت توانايي آنان را در امر تدريس اعم از روش تدريس، طرح درس ، كنترل و اداره درس ، افزايش مي دهد.

7-    شركت معلمان در آموزش ضمن خدمت منجر به افزايش درصد قبولي دانش آموزان و نمره ارزيابي از كار معلمان مي گردد.

نتايج :

يافته هاي تحقيق نشان مي دهد آموزشهاي ضمن خدمت بعنوان ابزاري جهت بهبود كيفيت عملكرد افراد مطرح مي باشند.

1-         89 درصد از معلمان كاملاً موافق هستند كه نظم و انضباط معلمين در داشتن برنامه زمان بندي شده براي تدريس از جمله تاثيرات آموزش  ضمن خدمت مي باشد.

2-         94 درصد معلمان كاملاً موافق هستند كه آموزش ضمن خدمت موجب گرديده تا معلمان رفتار و اعمال شاگردان را منظماً هدايت نمايد.

3-         88 درصد معلمان معتقدند آشنايي معلمان با كارهاي جمعي و نحوه ترتيب  و اداره آنها در اثر شركت در آموزش ضمن خدمت است

4-         88 درصد معلمان نسبت به تاثير آموزش ضمن خدمت در ملتزم نمودن معلمين جهت رعايت بيشتر مقررات اداري و آموزشي كاملاً موافق يا موافق هستند.

5-         حدود 83 درصد معلمان كاملاً موافق هستند با تاثير آموزش ضمن خدمت در گوش دادن دقيق به سخنان دانش آموزان و استفاده از آنها هنگام توضيح مطالب درس.

6-         93 درصد از معلمان كاملاً موافق افزايش كيفيت ارتباط بين معلمين و دانش آموزان در اثر آموزش ضمن خدمت هستند

7-         96 درصد معلمان اشاره به دقت معليمن درآموزش مسائل اساسي و با ارزش درس در اثر شركت آنها در آموزش ضمن خدمت دارند.

8-         92 درصد معلمان كاملاً موافق هستند كه همكاري معلمان با مديريت مدرسه در اثر شركت در آموزش ضمن خدمت است.

9-         96 درصد معلمان معتقدند با شركت معلمان در آموزش ضمن خدمت تشويق رفتار خوب دانش آموزان افزايش يافته است.

10-    88 درصد معلمان به تاثير آموزش ضمن خدمت در افزايش همكاري و ارتباط معلمان با اولياء از طريق شركت در جلسات انجمن اولياء و مربيان نظر كاملاً موافق دارند.

11-    88 درصد معلمان كاملا وافق هستند كه شركت معلمان در آموزش ضمن خدمت آنان را قادر ساخته تا دانش آموزان را براي برخورد با مشكلات خاص مراحل رشد آماده سازند

12-    90 درصد معلمان نسبت به تاثير آموزش ضمن خدمت بر معلمين جهت همدردي و همدلي با دانش آموزان براي حل مشكلات آنان نظر كاملا موافق دارند.

13-    88 درصد معلم ها كاملا موافق هستند كه شركت در ضمن خدمت موجب مي گردد تا معلمان در برخورد با مسائل و مشكلات غير درسي دانش آموزان و سعي در شناخت و جلوگيري از عوامل اساسي بروز مشكلات داشته باشند.

14-    95 درصد معلمان كاملاً موافق هستند كه معلمان باشركت در آموزشهاي ضمن خدمت همراه با احساس مسئوليت كه درآنها بوجود مي آيد به سرنوشت دانش آموزان بيشتر علاقه مند مي شوند در اين ارتباط رعايت عدالت و برخورد مناسب با استعداد و توانايي و ظرفيت هر يك از دانش آموزان و عدم تبعيض بين آنها بيانگر احساس مسئوليت معلمان است.

15-    80 درصد معلمان موافق اند كه معلمان شركت كننده در آموزش ضمن خدمت بين دانش آموزان تبعيض قائل نمي شودژند.

16-      78درصد معلمان اعتقاد دارند معلمان شركت كننده در آموزش ضمن خدمت از پذيرفتن مسئوليت استقبال مي كنند.

17-    95 درصد معلمان كاملاً موافق هستند كه آموزش ضمن خدمت باعث مي شود معلمان بين تجربيات قبلي، انتظارات و نيازهاي يادگيري شاگردان با هدفهاي آموزشي درس ارتباط معني داري برقرار كنند.

18-    94 درصد معلمان  كاملا موافق هستند كه معلمان شركت كننده در آموزش ضمن خدمت هنگام ارائه درس روزانه فقط از يك روش استفاده نمي كنند

19-    97 درصد معلمان  معتقدند آموزش ضمن خدمت باعث مي گردد تا معلمان توجه بيشتري به نيازهاي يادگيري شاگران داشته باشند.

20-    82 درصد معلمان  كاملا موافق هستند كه معلمان شركت كننده در آموزش ضمن خدمت از طرح درس استفاده مي كنند.

21-    83 درصد معلمان  اظهار داشتند كه معلمان شركت كننده از رسانه هاي آموزشي كمك مي گيرند.

22-    94 درصد معلمان  كاملا موافق هستند آموزش ضمن خدمت باعث مي شود معلمين از روشهاي مختلف براي كنترل و اداره كلاس استفاده مي كنند

23-    92درصد معلمان موافق بودند كه آموزش ضمن خدمت باعث مي شود كه معلمين شركت كننده در آموزش ضمن خدمت هدف از امتحان را تشويق دانش آموزان به فعاليت بيشتر قرار دهند.

24-    93 درصد معلمان  كاملا موافق هستند كه آموزش ضمن خدمت باعث گرديده تا معلمين تغييراتي را كه در جريان تدريس در رفتار دانش آموزان ايجاد شده را ملاك ارزيابي ميزان پيشرفت آنها قرار دهند.

25-    90 درصد معلمان  معتقدند كه شركت معلمان باعث مي شود تا آنها هدفهاي تربيتي را اساس ارزشيابي آموزخته هاي دانش آموزان قرار دهند.

بطور كلي يافته هاي عمده تحقيق افزايش توانايي معلمان در تدريس اعم از روش تدريس ، طرح درس ، كنترل و اداره كلاس مي باشد.

تحقيق ديگر از آقاي علي قلي زاده در سال 1371 با عنوان بررسي تحليلي آموزش ضمن خدمت دبيران آموزش و پرورش استان تهران در دهه 70-60 بمنظور ارائه الگوي موثر مي باشد.

هدف اصلي اين تحقيق بررسي آموزش ضمن خدمت كاركنان آموزشي آموزش و پرورش بود.

اهداف فرعي تحقيق:

1-    بررسي كمي دوره اي آموزش ضمن خدمت دبيران دوره متوسطه در طول ده سال گذشته در استان تهران.

2-    بررسي نظرات شركت كنندگان در دوره هاي آموزش ضمن خدمت استان تهران.

جامعه آماري ، كليه دبيران شركت كننده در دوره هاي آموزش ضمن خدمت استان تهرن در طول دهه 70-60 (تعداد 3994)

نمونه آماري : نمونه گيري متناسب با حجم  5 درصد (200نفر)

مهمترين يافته هاي تحقيق:

1-         75 درصد اعتقاد داشتند كه علاقمندي به تدريس و فعاليتهاي آموزشي يكي از عوال مهم انگيزش براي شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت مي باشد.

2-         80 درصد اعتقاد داشتند دستيابي به موفقيت شغلي برتر از عوامل موثر انگيزشي است.

3-         30 درصد معلمان وجود روحيه مدرك گرايي در جامعه را موثر دانستند.

4-         85 درصد علت ادامه تحصيل خود را ارتقاء علمي جهت انجام بهتر وظايف شغلي مي دانند.

5-         رابطه معني داري بين تطبيق با شريط احراز شغل فعلي و شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت وجود دارد. كه تفاوت معني داري بين زنان ومردان وجود داشته است.

6-         رابطه معني داري بين شكوفا شدن استعدادهاي بالقوه و شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت بدست نيامد.

7-         70 درصد علت شركت خود را دستيابي به مدارك بالاتر ذكر كرده اند.

8-         تفاوت معني داري بين مشكلات خانوادگي و شركت در كلاسها مشاهده گرديده است (80 درصد) درزنان و مردان تفاوت معني داري بود بطوريكه زنان بيشتر از مردان به اين عوامل اشاره داشتند.

9-         تفاوت معني داري بين عدم رضايت از شغل و شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت به دست نيامد.

تحقيق ديگر را آقاي يونس هوشنگ فتحي در سال 1362 با عنوان آموزش ضمن خدمت كاركنان آموزش و پرورش در سطح كاركنان حوزه ستادي آموزشو پرورش انجام داد . نتايج بدست آمده به مقرون به صرفه بودن سرمايه گذاري و صرف وقت در راه آموزش كاركنان اشاره دارد و بازده آنرا به مراتب بيشتر ازهزينه مصرفي مي دانند و به افزايش كارايي از طريق شركت در كلاسهاي كارآموزي و كارورزي تاكيد مي كند.

تحقيق ديگري توسط خانم شهناز نجفي در اصفهان انجام شده كه مختصراً به آن اشاره مي كنيم:

عنوان تحقيق:

تحليل برنامه هاي آموزش ضمن خدمت معلمان و ارائه پيشنهادات براي بهبود كيفي آن

هدف تحقيق:

شناسايي و بررسي عواملي كه موجب بهبود كيفيت آموزشهاي ضمن خدمت مي شوند.

فرضيات تحقيق:

1-    براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت اين برنامه ها بايد بر اساس نيازها ، علائق و گرايشات سني متفاوت معلمين طراحي گردد.

2-    براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد گرايشات و علائق معلمان در انتخاب شيوه هاي آموزشي مطلوب مورد توجه قرار گيرند.

3-    براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت باين نگرشهاي متفاوت معلمين نسبت به سازمان يا نهاد فراهم كننده برنامه بعنوان يك عامل تعيين كننده مورد توجه قرار گيرد.

4-    براي ارتقاء كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد معلمين و مديران و ساير دست اندركاران در تنظيم اهداف ، تعيين موضوع، طرح  و اجراي اينگونه برنامه بمنظور انعطاف پذيري بيشتر مشاركت داشته باشند.

5-    براي ايجاد انگيزه در معلمين جهت شركت موثر در دوره هاي آموزش ضمن خدمت بايد امتيازات مادي و غير مادي در نظر گرفته شود.

6-     براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد نحوه تمركز يا عدم تمركز ، زمان برگزاري و مدت برنامه ها با مشاركت فعال معلمين و ساير استفاده كننگان از برنامه ها ، تعيين شود.

7-    براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت، اين برنامه ها بايد همزمان در همه مقاطع تحصيلي و با استفاده از متد هاي جديد آموزشي به اجرا گذارده شود.

8-    براي بهبود كيفيت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد در مورد تربيت مدرسين و تهيه امكانات براي به هنگام ساختن دانش و آگاهي مدرسين فعلي اقدامات لازم صورت پذيرد.

نتايج تحقيق:

1-    اكثريت معلمين از ركورد علمي شان سخت نگران و خواهان شركت در ضمن خدمت مي باشند تا بتوانند از اين طريق سطح دانش – معلومات و مهارتهاي خود را بالا برند و در كار تدريس ، اداره كلاس درس و بطور كلي در حرفه خويش توفيق بيشتري كسب نمايند.

2-    برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد با تكيه بر سنجش نيازهاي گوناگون  گردهمائي سني متفاوت معلمين به گونه اي متفاوت طراحي شود. نتايج تحقيق حاضر بيانگر آن است كه معلمين در سه گروه سني 35-30 و 40 – 30 و بالاتر از 40 سال ، علائق و گرايشات متفاوتي دارند لذا طراحان اينگونه برنامه هاي آموزشي بايد نگرشهاي متفاوت در گروههاي سني فوق را مد نظر قرار دهد.

3-    در مورد كاربرد شيوه هاي مختلف در برنامه هاي آموزش ضمن خدمت معلمين ادامه تحصيل در دانشگاهها و موسسات آموزش عالي درمقاطع مختلف تحصيلي را به ساير شيوه هاي آموزشي ترجيح مي دهند و به اين ترتيب خواهان ادامه تحصيل و اخذ مدارج بالاتر علمي شده اند. البته ساير شيوه هاي پيشنهادي مانند: آموزشهاي گروهي با توجه به گروه درسي و مدارك تحصيلي توسط اساتيدمجرب دانشگاه و . . .

انواع ديگر آموزشهاي حضوري و غير حضوري مداوم برنامه ريزي شده نيز از حمايت فاطع اكثريت پاسخ دهندگان برخوردار بوده است.

4-    در بين سازمانهاي پيشنهادي جهت تهيه و برگزاري برنامه هاي آموزش ضمن خدمت ، معلمين ، جامعه نمونه همكاري نزديك دو وزارت علوم و آموزش عالي ، وزارت آموزش و پرورش را چهت تهيه برنامه هاي آموزشي فوق خواستارند.

5-    از نظر معلمان درتعيين اهداف، موضوع و محتواي برنامه هاي آموزش ضمن خدمت مشاركت فعال معلمين، مديران و ساير دست اندركاران مي تواند در ارتقاء كيفيت اينگونه برنامه ها و لذا ثمر بخشي بيشتر آنها موثر باشد. برنامه ريزي آموزشهاي ضمن خدمت با تكيه بر اطلاعات صحيح و برآورد نيازهاي واقعي معلمين طراحي و اجرا گردد.

6-     جهت ايجاد انگيزه در معلمين براي شركت فعال و موثر در اينگونه برنامه هاي آموزشي ، بايد علاوه برانگيزه هاي مادي ، انگيزه هاي غيرمادي همچون اعطاي بورسهاي تحقيقاتي در داخل و خارج از كشور به معلمين ممتاز و علاقه مند نيز مد نظر قرار گيرد، همچنين درنظر گرفتن امتيازات حاصل از شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت جهت ارتقاء پايه و گروه و برقراري يك سيستم ارزشيابي معتبر از كارهاي معلمان بعد ازخاتمه دوره نيز مي تواند موجبات مشاركت گسترده تر و موثرتر معلمين را در اين دوره هاي آموزشي فراهم سازد.

7-    برنامه هاي آموزش ضمن خدمت بايد هم زمان درهمه مقاطع تحصيلي طراحي و اجراء گردد تا از اين طريق هماهنگي لازم بين سطوح مختلف حفظ شود.

8-    كاربرد متهاي قديمي و روش اداره دوره هاي آموزش ضمن خدمت بصورت سخنراني يكنواخت و خسته كننده است.استفاده از روشهاي جديد آموزشي اعم از جلسات گفت و شنود، سمينارها و استفاده از وسايل سمعي و بصري ، آزمايشگاهي و كارگاهي ، گردشهاي دسته جمعي و بازديد از مراكز علمي و آموزشي مي تواند موجب تنوع بيشتردوره ها و لذا ارتقاء كيفيت برنامه هاي آموزشي شود.

9-    در طراحي برنامه ها آموزش ضمن خدمت بايد اصل عدم تمركز بمنظور انعطاف پذيري بيشتر و پاسخگويي به نيازهاي منطقه اي و محلي رعايت گردد

10-                        درمورد زمان برگزاري برنامه هاي آموزش ضمن خدمت اگثريت معلمين جامعه نمونه خواهان تخصيص بخشي از ساعات تدريس موظف هفتگي به برنامه هاي آموزشي فوق شده بودند.

11-                        در رابطه با تعيين مدت براي برنامه هاي آموزش ضمن خدمت معلمين خواهان پيگيري مداوم اين گونه برنامه هاي آموزشي شده بودند

12-                        به كارگماري مدرسيني مطلع از مسائل و مشكلات محيطهاي آموزشي مي تواند در ارتقاء كيفيت و ثمر بخشي بيشتر برنامه ها تاثير شاياني داشته باشد.

13-                        نياز شديد به مدرسين توانا و مجرب جهت برنامه هاي آموزش ضمن خدمت ، لزوم ايجاد يك مركز ويژه تربيت مدرس براي استفاده در اين دوره هاي آموزشي را بيش از پيش مطرح مي سازد.

14-                        بر طبق نظر اكثر معلمين، ارائه روشهاي نوين مديريت، نظريه هاي جديد روانشناسي ، چگونگي ارزشيابي از محصلين و روشهاي صحيح آنان آشنا ساختن معلمين با حقوق سياسي و اجتماعي شان وبحث در اطراف تنگناهاي موجود درآموزش و پرورش در خلال اين برنامه هاي آموزشي مي تواند درحل معظلات نظام اموزشي بسيار موثر باشد.

15-                        همكاري سازمانهاي تحقيقاتي و پژوهشي با مراكز اموزشهاي ضمن خدمت مي تواند موجب ارائه دوره هاي آموزشي پربارتري به معلمين شود.

16-تسهيل ارتباط مكاتباتي معلمين با مراكز پژوهشي و تحقيقاتي خارجي، توزيع رايگان و مداوم كتب جديد بين معلمين ، تسهيل ارتباط بين معلمين با مراكز علمي و آزمايشگاه و اساتيد دانشگاه از طريق سمينارها و گردهمايي ها از جمله شيوه هاي پيشنهادي معلمين جهت  گسترش فعاليتهاي آموزش ضمن خدمت مي باشد.

17-                        فراهم كردن نتايج تحقيقات مربوط به يادگيري و فرآيند آن براي معلمين و ايجاد انگيزه جهت اشاعه تحقيقات آموزشي و هدايت آن توسط مراكز آموزش ضمن خدمت مي توانند از جمله فعاليتهاي مفيد و موثر آموزش ضمن خدمت محسوب مي شود.

18-                        به كار گماري افراد مطلع و صاحب نظر با مدارج علمي بالاتر جهت برنامه ريزي اين دوره ها مي تواند ثمر بخشي اين دوره هاي آموزشي را افزايش دهد.

19-                        آگاهي مسئولين اجرايي آموزش ضمن خدمت در مورد وظايف خطيري كه برعهده دارند موجب دلگرمي و مشاركت موثرتر معلمين در دروه هاي آموزشي مي شود.

20-                        تاكيد بر ايجاد نوعي پاسخگويي اخلاقي به جاي پاسخگويي قانوني و حرفه اي در معلمين بايد در طراحي دوره هاي آموزش ضمن خدمت مدنظر باشد.

21-                        در طراحي آموزش ضمن خدمت بايد به جاي تاكيد صرف گسترش مهارتهاي حرفه اي به توسعه رفتارهاي مطلوب در محيطهاي آموزشي نيز توجه شود.

22-                        نتايج تستهاي بكاربرده شده نشان مي دهد كه در علائق و گرايشات حرفه اي معلمان زن و مرد تفاوت محسوسي وجود ندارد

23-                        توجه به رفاه مالي و مادي معلمين موجب مي شود تا معلمين با خاطري آسوده تر و فراغت بيشتر به مطالعه و تحقيق بپردازد و خود طراح ضمن خدمت باشند.

مطلاعات گيلفورد جارنسن

اين مطالعات طي يكدوره 30 ساله انجام شد و 5700 نفر متقاضيان مشاغل يك موسسه عام المنفعه درآن شركت داشتند.

از متقاضيانن خواسته شده ده عامل را كه نشان دهنده جنبه هاي گوناگون شغلشان است، بر اساس اهميتي كه براي آنها قائلند ، رده بندي كنند. اين ده عامل عبارتند از:

-         پيشرفت (فرصت براي ارتقاء)

-         مزايا(تعطيلات ، پرداخت هزينه هاي بيماري ، بازنشستگي ، بيمه و غيره)

-         شركت (استخدام بوسيله شركتي كه شما مفتخريد براي آن كار كنيد)

-         همكاران(كارگران رفيق كه با يكديگر توافق اخلاقي دارند و داراي روابط لذت بخشي هستند)

-         ساعات(زمان خوب آغاز و پايان كار ، ميزان ساعات كاري در روز يا هفته ،كار روزانه يا شبانه)

-         سرپرست (يك رئيس خوب كه ملاحظه نگر و منصف است)

-         نوع كار (كاري كه جالب است و شما بخوبي ، آنرا دوست داريد.)

-         پرداخت (درآمد بالا طي سال)

-         امنيت (كار هميشگي ، عدم وجود بيكاري ، اطمينان به اينكه مي توانيد شغل خودتان را حفظ كنيد.)

-         در گروه مردان عوامل به اينگونه رده بندي شوند:

امنيت ، پيشرفت ، نوع كار ، شركت ، پرداخت ، همكاران ، سرپرست ، مزايا ، ساعات و شرايط كاري ، زنان نوع كار را بيشتر ازبقيه عوامل مهم مي دانستند و عوامل شركت ، امنيت ، همكاران ، پيشرفت ، نظارت ، پرداخت ، شرايط كار ، ساعات كار و مزايا را به دنبال آن رده بندي كردند.

اولويت هايي كه دو گروه براي يكديگر حدس مي زدند بنحو بارزي با آنچه خودشان ذكر مي كردند ، تفاوت داشتند. هم مردان و هم زنان اعتقاد داشتند كه پول مهمترين عامل براي گروه مقابل است.

همچنين داده ها بر حسب جنس ، سن ، مقام ،تعداد افراد تحت تكفل ، آموزش و نوع اشتغال مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.

اگر چه طي اين دوره 30 ساله ، تغييرات عمده در رده بنديها بوجود نيامدند ، ولي عوامل مزايا ، پرداخت و نوع كار ، سير ترقي را طي نمودند و دو عامل پيشرفت و امنيت ، اهميت گذشته خود را از دست دادند. نوع كار بعنوان مهمترين عامل براي مردان بتدريج جايگزين امنتي شغلي شد.

مقايسه كاركنان و متقاضيان كار نشان داد كه تفاوت عمده اي بين گروه وجود ندارد. همچنين مقايسه كارمندان موسسات عام المنفعه و كاركنان ديگر شركتها،نتيجه مشابهي را به دست داد.

در مطالعه ديگري كه در تعدادي از موسسات صنعتي آمريكا انجام گرفت، از كارگران خواسته شد تا ده دليل را با توجه به آنچه كه بيش از هر چيز كارخود مي طلبيدند ، رده بندي كنند. نتايج به دست آمده اينچنين است.

1-    قدرداني كامل در مقابل انجام كار

2-    احساس مشاركت و تعلق در انجام امور.

3-    درك توام با همدردي مشكلات شخصي

4-    تامين شغلي.

5-    حقوق و مزد كافي و مناسب

6-     جالب بودن كار

7-    ارتقاء و رشد.

8-    وظيفه شناسي مديريت نسبت به كارگران

9-    شرايط مناسب براي كاركردن

10-                        انضباط توام با نزاكت

(از اين مطالب در پرسشنامه نيز الهام گرفته شده)

فصل سوم : روش تحقيق

در اين فصل به توصيف روش تحقيق ، جامعه و نمونه آماري ، ابزار گردآوري اطلاعات و شيوه هاي تجزيه و تحليل ويافته هاي تحقيق مي پردازيم.

بطور كلي تحقيق عبارتست از يك فعاليت مدرن و منظم كه هدف نهايي آن كشف و گسترش دانش و حقيقت است و محقق با انجام اين فعاليت كه بر مبناي تجزيه وتحليل يك يا چند نفر فرض درباره چگونگي روابط ميان تعدادي متغيير بنا شده است. برآن است كه افكار و عقايد ذهني و فطري را در برابر واقعيات عيني آزمايش كند.

در آموزش و پرورش تحقيق مي تواند كاربرد منظم و رسمي روش علمي در مطالعه مسائل آموزش و پرورش باشد كه هدف اين تحقيقات تشريح ، پيش بيني و كنترل پديده هاي آموزشي است.

روش تحقيق:

هدف از انتخاب روش تحقيق آن است كه محقق مشخص نمايد ، چه شيوه و روشي را اتخاذ نمايد تا او را هر چه سريع تر و آسان تر و ارزانتر در دستيابي به پاسخهاي احتمالي كمك نمايد. كه اين امر به هدفها و ماهيت موضوع پژوهش و امكانات اجرايي محقق وابسته است.

با توجه به اينكه در اين تحقيق به دنبال توصيف عيني ، واقعي و منظم  خصوصيات يك موقعيت يا يك موضوع مي باشيم و يا بعبارتي سعي داريم به كشف عقايد ، ادراكات و ترجيهات افراد بپردازيم و آنجه را كه هست بدون هيچگونه دخالت و استنتاج ذهني ، گزارش نموده و نتايج عيني را از موقعيت اخذ كنيم. از روش تحقيق پيمايش استفاده كرديم كه هدف از آن توصيف ، ثبت ، تحليل و تفسير شرايط موجود مي باشد. در تحقيقات پيمايشي بمنظور بررسي نظرات و توجيهات اشخاص از پرسشنامه و يا مصاحبه استفاده مي شود كه در اين تحقيق ابزار مورد استفاده پرسشنامه  و يا مصاحبه استفاده مي شودكه در اين تحقيق ابزار مورد استفاده پرسشنامه است.

جامعه آماري:

جامعه درهر تحقيق عبارت است ازهمه اعضاي واقعي يا فرضي كه علاقمند هستيم يافته هاي پژوهش را به آنها تعميم دهيم.

بعبارت ديگر مجموعه اي از عناصر كه داراي يك يا چند ويژگي مشترك باشند جامعه گفته مي شود كه درحقيقت شامل همه عناصري است كه موضوع يك پژوهش معين در آن مصداق پيدا مي كنند و مايليم درباره آن استنباط كنيم.

جامعه در اين تحقيق شامل كليه دانشجو معلمان دوره كارشناسي ، كارشناسي ارشد است كه در طي سالهاي تحصيلي 84-82 در مراكز آموزش هاي ضمن خدمت شاغل به تحصيل بوده اند و تعداد كل آنها 1352 نفر مي باشد.

حجم جامعه ، نمونه و شيوه نمونه گيري

نمونه عبارت است از مجموعه اي از نشانه ها كه از يك گروه يا جامعه اي بزرگتر انتخاب مي شود، بطوريكه اين مجموعه معرف كيفيات و ويژگيهاي آن گروه يا جامعه بزرگتر باشد.

حجم نمونه بستگي به آن دارد كه ما با چه دقت و اطميناني بخواهيم نتيجه تحقيق را از نمونه به كل جامعه آماري تعميم دهيم.

در مطالعات زمينه يابي (پيمايش) براي گروههاي اصلي 100 نفر و زير گروهها بين 20 تا 50 نفر پيشنهاد شده است.

براي محاسبه تعداد افراد نمونه از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده استفاده شده است. روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده به اين ترتيب است كه ابتدا جامعه را طبقه بندي مي نمايند و سپس نمونه اي تصادفي ازهر طبقه انتخاب مي كنند. يكي از دلايل نمونه گيري از طبقات بجاي گرفتن يك نمونه ساده تصادفي از كل جامعه ، اين است كه مي توان اطمينان حاصل كرد نمونه هايي با عناصر كافي از هر طبقه انتخاب شده است يا بعبارت ديگر مي توان اطمينان حاصل كرد كه نمونه اي با حجم مناسب از هر طبقه به دست آمده است.

يكي ديگر از دلايل استفاده از روش نمونه گيري طبقه بندي شده به دست آوردن تخمين هاي بهتري براي پارامترهاي جامعه است. اصل كلي اينست كه اگر اختلاف عناصر بين طبقات بيشتر از اختلاف عناصر در داخل هر طبقه بندي شده ، نتايج دقيقتري را نسبت به روش نمونه گيري تصادفي ساده ارائه مي كند.

نمونه گيري طبقه بندي شده اغلب براي نمونه گيري از جامعه افراد انساني مورد استفاده قرار مي گيرد. نمونه ها اغلب بر اساس حصيصه هايي چون سن ، سطح تحصيلات ، جنس ، سطح درآمد و ناحيه جغرافيايي طبقه بندي شده است.

به دلايل فوق الذكر در اين تحقيق از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده استفاده شد.

بر اين اساس جامعه آماري بر مبناي رشته تحصيلي و جنسيت (زن و مرد) تفكيك گرديد. از لحاظ آماري نسبت 10 درصد حجم جامعه براي تعداد اعضاي اين نمونه ، نسبتي متعارف و مورد قبول مي باشد. در اين تحقيق نيز حجم نمونه  حجم جامعه تعيين گرديد و بر اساس دو فاكتور جنسيت و رشته بصورت تصادفي از جامعه انتخاب و پرسشنامه در بين آنها توزيع گرديد. تعداد افراد نمونه 135 نفر هستند، شامل 58 نفر مرد و 77 نفر كه اين تعداد از يك جامعه 1352 نفري معلمان پذيرفته شده درآزمون كارشناسي و كارشناسي ارشد مربوط به 19 رشته تحصيلي دوره هاي آموزش عالي و آموزش ضمن خدمت سال 84 الي 82 شهرستان نيشابور با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده انتخاب شده اند. جدول (1-3) نشان دهنده توضيحات فوق مي باشد.

جدول شماره (1-3) آمار پذيرفته شدگان مراكز آموزش عالي ضمن خدمت

ابزار جمع آوري اطلاعات:

غالباً تماس مستقيم با آزمودنيها كه اساس جمع آوري اطلاعات است وقت گير و گران بوده ، بنابراين محققان براي دستيابي به حقايق مربوط به گذشته ، حال و يا پيش بيني وقايع وشرايط آينده از پرسشنامه استفاده مي كنند.

براي جمع آوري اطلاعات در اين تحقيق از پرسشنامه استفاده شده است. بدين منظور با توجه به سوالات تحقيق ، اقدام به تهيه پرسشنامه شده است كه به اين اساس فرضيات 4 گانه در طيف پنج درجه اي ليكرت كه شامل بسيار زياد، زياد، متوسط، كم وبسيار كم، است. تنظيم شد و بدين ترتيب پرسشنامه نهايي آماده اجرا شد. اين پرسشنامه شامل 24 سئوال بسته پاسخ مي باشد. سئوالات يك الي شش مربوط به عوامل فرهنگي موثر بر انگيزه معلمان به ادامه تحصيل در دوره هاي آموزش عالي و ضمن خدمت مي باشد. سئوالات 13 تا 18 مربوط نياز به پيشرفت و شكوفايي و تاثير آن در انگيزه معلمان به ادامه تحصيل مي باشد. سئوالات 19 الي 24 مربوط به تاثير نياز به مهارت درشغل بر انگيزه معلمان به ادامه تحصيل مي باشد.

همچنين در صفحه اول پرسشنامه ، سوالاتي درخصوص جنس، سن، وضعيت تاهل ، سال تولد ، رشته تحصيلي ، سنوات خدمت، گروه شغلي و حقوق ماهيانه مطرح گرديده است.

مقياس و واحد اندازه گيري دراين تحقيق جهت سنجش كيفيتها، مقياس طبقه اي مرتب شده و يا مقياس تربيتي است، بدين صورت كه در مقابل هر عبارت يك طيف قرار داده شده است كه از بسيار زياد شروع و به بسيار كم ختم مي شود.

شكل كامل طيف همراه با امتيازات آن در ذيل ارائه شده است:

و سپس با توزيع پرسشنامه بين آنها براي تكميل ، پس از اتمام پاسخگويي اقدام به جمع آوري پرسشنامه گرديد.

در مجموع 150 پرسشنامه توزيع گرديد كه پس از بررسي ، تعداد 15 مورد مخدوش بود كه كنار گذاشته شد و نهايتاً 135 پرسشنامه تكميل شده ، مورد بررسي و تجزيه تحليل آماري قرار گرفت.

محاسبه ضريب اعتبار پرسشنامه:

منظور از اعتبار آزمون ثابت و پاياني اندازه گيري در زمانهاي مختلف است. در آزمونهايي كه ضريب اعتبار بالايي دارند ، خطاي اندازه گيري به حداقل كاهش مي يابد . نمره هاي آزمون معتبر ، صرف نظر از آنچه اندازه مي گيرند با تكرار آزمايش در دفعات مختلف با هم ، قابل مقايسه اند.

در اين تحقيق بمنظور سنجش اعتبار پرسشنامه از روش آلفا كرويناخ استفاده شده كه در آزمون آلفا محاسبه شده برابر 76/0 است. با توجه به اينكه آلفا در فاصله (0 تا 1) مي باشد مقدار به دست آمده از لحاظ آماري قابل قبول است و نشا ن مي دهد كه پرسشنامه ها مجدداً توزيع گردد به احتمال 76 درصد ، پاسخهاي به دست آمده ، همان پاسخهايي خواهد بود كه در مرحله اول آزمون حاصل گرديده است.

متغييرهاي تعديل كننده و مزاحم مورد مطالعه

الف: متغيير تعديل كننده:

متغيير تعديل كننده عاملي است كه توسط پژوهشگر انتخاب ، اندازه گيري يا دستكاري مي شود تا مشخص شود كه تغيير آن موجب تغيير بين رابطه متغيير مستقل و پديده مشاهده شده ميشود يا خير . در اين تحقيق متغيير تعديل كننده شامل ، سن جنس ، تاهل ، سنوات خدمت ، رشته تحصيلي و حقوق ماهيانه است.

د- متغيير مزاحم

اين متغيير بطور فرضي بر پديده مشاهده شده ، اثر مي گذارد ولي قابل مشاهده، اندازه گيري و دستكاري نمي باشد. در اين تحقيق عواملي چون حضور محقق در زمان پاسخگويي به پرسشنامه ، كسالت يا خستگي پاسخگو ، محيط شلوغ مركز ، اضطراب و . . .  مي تواند در متغيير اثر گذاشته باشد.